مفهوم حقوقی عقد معلق

عقد منجز و عقد معلق:

در عقد منجز قرارداد منعقد و آثار نیز محقق می‌شود چه اجرای تعهدات قرارداد فوری باشد یا مؤجل و وعده‌دار باشد. مثلاً خانه فروخته می‌شود و خریدار، مالک خانه می‌شود و فروشنده، مالک ثمن می‌شود و توافق می‌شود که تسلیم آنها، 2 ماه بعد صورت پذیرد یعنی عقود منجز مؤجل. در مقابل، عمل حقوقی یعنی عقد یا ایقاع ممکن است معلق باشد یعنی قرارداد بسته شود یا ایقاع انشاء شود ولی آثار آن معلق گردد یعنی اثر به بار نیاید. به عنوان مثال شخصی بگوید زمین خود را در مقابل فلان مبلغ به تو فروختم یا اجاره دادم اگر تو در آزمون وکالت قبول شوی یا بانک به من وامی بدهد(وقوع شرط یعنی شرط واقع شود).

در ادامه با چینوت همراه باشید…

شرط تعلیق و تحقق آن در آینده:

شرط بایستی در آینده به وجود بیاید مانند اینکه فروشنده خانه خود را به خریدار در مقابل فلان مبلغ بفروشد اگر فرزند او در آزمون وکالت پذیرفته شود. اگر فروشنده و خریدار از پذیرش فرزند فروشنده در آزمون وکالت و اعلام نتایج آگاه نباشند این عقد دیگر معلق نیست بلکه منجز است و قرارداد در همان لحظه بستن آن، منعقد شده است.

احتمالی بودن شرط در عقد معلق:

شرط نبایستی قطعی باشد و باید احتمالی باشد یعنی ممکن باشد که در آینده اتفاق بیافتد یا نیافتد مانند قبولی در آزمون وکالت اما اگر تحقق شرط حتمی بود این عقد منجز و مؤجل است یعنی به محض انعقاد، آثارش به بار آمده ولی اجرای آن به تأخیر افتاده است مانند اینکه فروشنده خانه خود را در فروردین ماه بفروشد اگر فصل تابستان فرا برسد(رسیدن تابستان قطعی است). در این فرض اجرای تعهدات مانند تحویل خانه منوط به فرا رسیدن فصل تابستان است. آدرس وب سایت گروه حقوقی چینوت : https://chinootlaw.com

عدم ارتباط شرط تعلیق به شرایط صحت قرارداد:

شرط باید امر خارجی باشد و ارتباطی با شرایط صحت قرارداد نداشته باشد. پس اگر شرط تعلیق، شرط درستی آن قرارداد باشد دیگر عقد معلق نیست بلکه منجز است مانند اینکه اتومبیل خود را به تو فروختم اگر مالک آن باشم یا از تو ضمانت کردم که بدهی‌ تو را بپردازم اگر تو بدهکار باشی.

شرط تعلیق ناممکن:

اگر شرط تعلیق ناممکن باشد از موارد بطلان عقد معلق به شمار می‌آید. به عبارت دیگر شرط تعلیق ناممکن باشد یا ناممکن گردد مثلاً بگوید خانه خود را به تو می‌فروشم اگر آفتاب هیچگاه طلوع نکند یا برای من یک پرده نقاشی بکشی یا اسب تو در مسابقه برنده شود ولی دست نقاش در اثر تصادف قطع شود یا اسب تلف گردد یعنی اجرای شرط ناممکن شد.

آثار عقد بعد از وقوع شرط تعلیق:

قاعده کلی این است که آثار عقد معلق از تاریخ تحقق شرط به بار آید نه تاریخ انعقاد قرارداد و اثر قهقرایی ندارد(ناقل بودن) مگر اینکه دو طرف توافق کنند که اثر قرارداد از تاریخ انعقاد آن به بار آید(کاشف بودن) و این شرط کاشف بودن نیز در مقابل اشخاص ثالث قابل استناد خواهد بود.

طلب محقق و طلب ناشی از عقد معلق:

بین طلب ناشی از عقد معلق با طلب محقق تهاتر صورت نخواهد پذیرفت مثلاً فروشنده بابت ثمن ناشی از فروش خانه، مبلغ 200 میلیون تومان از خریدار طلبکار است و شرط آن بازگشت فرزند او به ایران می‌باشد(دین معلق). حال اگر فروشنده زیان به خریدار بزند و مبلغ 200 میلیون تومان به او بدهکار شود نمی‌تواند به تهاتر استناد کند و باید بدهی خود بابت زیان وارده را به خریدار بپردازد مگر اینکه قبل از پرداخت، شرط تحقق یابد.

چینوت یار حقوقی شماست.

آیا تعلیق در عقد نکاح صحیح است؟

خیر؛ نکاح معلق مانند اینکه بگوید با تو ازدواج کردم اگر در فلان اداره استخدام شوی. در این فرض حتی اگر شرط تحقق یابد باز هم نکاح باطل خواهد بود.