همه چیز درباره لوله مانیسمان و تفاوت‌های آن با لوله گالوانیزه
صنعت فولاد از صنایع مهم و ارزشمند کشور است و عملکرد بسیاری از صنایع به تولید محصولات فولادی وابسته است. یکی از کاربردی‌ترین محصولات فولادی، لوله‌های درزدار و بدون درز است که برای انتقال سیالات و سایر مواد در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. با توجه به این که سیالات مورد استفاده در صنایع مختلف دارای ترکیبات شیمیایی فعال هستند و در فشارهای بالا منتقل می‌شوند، انتظار می‌رود لوله‌های صنعتی ویژگی‌های قابل قبولی برای این شرایط داشته باشند. در صنعت لوله‌های مختلفی از جمله: استنلس استیل، لوله فولادی، لوله آلیاژ و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد. لوله مانیسمان نیز یکی از انواع لوله‌های صنعتی است که احتمالا تاکنون چیزهایی راجع به آن شنیده‌اید. لوله مانیسمان نوعی لوله صنعتی است که روش ساخت و تولید آن، سبب تمایز این لوله با سایر لوله‌های صنعتی شده است. در ادامه تفاوت‌ها و شباهت‌های این لوله با لوله گالوانیزه را شرح می‌دهیم.
لوله مانیسمان چیست؟
برای این که بتوانید به درک صحیحی نسبت به مزایا، معایب، تفاوت‌ها و شباهت‌های این دو نوع لوله برسید، لازم است ابتدا به صورت جامع هر کدام از این لوله‌های صنعتی را بشناسید. هر محصول جدیدی که در صنعت فولاد تولید شده و یا ارتقاء می‌یابد، به منظور استفاده خاصی طراحی و تولید شده است. لوله مانیسمان به لوله‌هایی اطلاق می‌شود که به دلیل ویژگی‌های ساختاری و ترکیبات آلیاژی خاص، در انتقال سیالات تحت فشار و دمای بالا از نقطه‌ای به نقطه دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند. این محصول به لوله بدون درز معروف است و طبیعتا روش تولید متفاوتی برای آن تعریف شده است. در حقیقت روش تولید این لوله به گونه‌ای است که مانیسمان دارای سطح صاف و یکنواختی بوده و عملا هیچ نوع جوشکاری روی آن صورت نگرفته است.
نحوه ساخت لوله مانیسمان و مراحل آن
این لوله‌ها از فولاد ساده کم کربن ساخته می‌شوند. تولید لوله‌های بدون درز به فرآیندی وابسته است که بتوان در آن شمشها را به لوله تبدیل کرد. بنابراین لوله‌های مانیسمان از شمش‌های فولادی با سطح مقطع استوانه‌ای و یا چهار گوش تولید می‌شود. برای ساخت این محصول ابتدا شمش‌های فولادی را برش می‌زنند و سپس آن‌ها را داخل کوره‌های از قبل گرم شده قرار می‌دهند تا شمشها سرخ شده و به نقطه ذوب خود نزدیک شوند. اگر شمشها دارای مقاطع چهارگوش باشند، در این مرحله آن‌ها را با استفاده از دستگاه الانگیتور گرد می‌کنند. زمانی که شمشها به مرحله قبل از ذوب برسند با استفاده از شلیک سنبه داخل شمش‌های سرخ شده نرم را سوراخ می‌کنند. به این ترتیب مقاطع لوله‌ای بدون نیاز به جوشکاری تولید می‌شوند.
ممکن است لوله مانیسمان سوراخ شده تاب داشته باشد، در این صورت لوله باید تاب‌گیری شود تا صاف و یکدست شده و ضخامت آن در تمام قسمت‌ها یکسان گردد. در نهایت با خروج سنبه از شمش فولادی لوله ساخته می‌شود. پس از این که تحت کشش قرار گرفتند، در شرایط خاصی خنک شده و به سفارش مشتری در اندازه تعیین شده برش می‌خورند. هر محصولی در تولید انبوه دارای مقداری ضایعات است و لوله فولادی مانیسمان نیز از این قاعده مستثنی نیست. برای این که بتوان ضایعات این لوله را جدا کرد با استفاده از نرم افزارهای کامپیوتری مخصوص، لوله‌ها را تحت آزمون قرار می‌دهند و به راحتی ضایعات را جدا می‌کنند.
ویژگی لوله مانیسمان و کاربرد آن
این لوله در ضخامت‌های مختلفی تولید می‌شود و اندازه ضخامت آن به فشار سیالی که داخل لوله جریان می‌یابد، بستگی دارد. قطعا برای فشارهای بالا از لوله‌هایی با ضخامت بیشتر استفاده می‌شود. مانیسمان در رده‌های ۲۰,۴۰,۶۰,۸۰,۱۲۰,۱۴۰,۱۶۰ تولید می‌شود. هر چه رده لوله بالاتر باشد، ضخامت و در نتیجه وزن و استحکام آن بیشتر است. لوله‌های رده پایین مانند لوله رده ۲۰ که به لوله‌های سبک معروفند، کاربرد بیشتری دارند. سطح این لوله صاف و یکدست است و از آنجا که هیچ گونه اتصال جوشی در آن وجود ندارد، مقاومت فوق العاده‌ای در برابر فشار، حرارت و ضربه دارد. هر چند که مانیسمان از فولاد ساده تولید می‌شود اما پس از تولید داخل و بیرون لوله با استفاده از مواد ضد زنگ، مقاوم‌سازی می‌شوند. به دلیل مقاومتی که این لوله‌ها از خود نشان می‌دهند، کاربردهای گسترده‌ای برای آن‌ها تعریف شده است.
از جمله مهم‌ترین کاربردهای لوله مانیسمان می‌توان به استفاده از آن در خطوط فشاری قوی، خطوط هیدرولیک، خطوط نفت و گاز، صنایع غذایی و دارویی و در کل در صنایعی که به لوله‌های مقاوم برای استفاده در انتقال سیالات فشار بالا نیاز است، اشاره کرد. به این نکته جالب توجه کنید، چون این نوع لوله‌ها درزی ندارند، سیالات داخل لوله حتی زمانی که تحت فشار هستند، هیچ درزی برای نفوذ به بیرون ندارند. در نتیجه در صورت عدم نشتی، لوله پوسیدگی و ترک خوردگی نخواهد داشت. استفاده از مانیسمان نیاز بسیاری از صنایع را مرتفع ساخته است و بخش‌های مختلف صنعتی، دیگر مانند گذشته دغدغه چگونگی انتقال سیالات حساس را ندارند.
لوله گالوانیزه چییت؟
لوله‌های گالوانیزه همان لوله‌های فولادی هستند که سطح آن‌ها طی عمل گالوانیزاسیون با روکشی از فلز روی پوشانده شده است. لوله‌ها و سایر فلزاتی که نسبت به خوردگی حساسند، با پوششی از روی پوشانده می‌شوند تا از میزان آسیب‌پذیری آن‌ها در برابر خوردگی کاسته شود. به این فرآیند عمل گالوانیزاسیون گفته می‌شود. این پوشش محافظ شامل روی و سایر ترکیبات آهنی است. با توجه به ترکیبات مختلف این لوله‌ها، آن‌ها را بر اساس جنس و نوع فلز به دو دسته گالوانیزه فولادی و آهنی تقسیم می‌کنند. لوله گالوانیزه آهنی با آهن سفید نورد شده ساخته می‌شود. این لوله از ورق‌های آهنی ساخته می‌شود و زمانی که درزهای آن به وسیله دستگاه درزگیر گرفته شد، با روی مذاب پوشانده می‌شود. لوله گالوانیزه فولادی نیز از فولاد نرم ساخته می‌شود. به این صورت که ورقه‌های فولادی را با استفاده از قالب خم کرده و دو سمت ورق را به یکدیگر جوش می‌دهند.
بعد از جوشکاری ورق فولادی آن را داخل مخزنی از فلز روی مذاب قرار می‌دهند تا عمل گالوانیزاسیون انجام شود. اگر به بررسی تفاوت‌های لوله گالوانیزه فولادی و آهنی بپردازیم، به تفاوت چندان آشکاری نمی‌رسیم، جز این که لوله گالوانیزه فولادی از نوع آهنی آن سبک‌تر است، سطح براقی دارد و مقاومت آن در برابر اسیدها نسبت به لوله آهنی کمتر است. لوله‌های گالوانیزه با توجه به روش تولید در دو دسته سرد و گرم قرار می‌گیرند. لوله‌های گالوانیزه سرد دارای پوشش سطحی گالوانیزه هستند، در نتیجه اگر خراشی به آن‌ها وارد شود، پوشش روی از بین رفته و سطح زیرین آن دچار اکسیداسیون می‌شود. این ویژگی سبب کاهش استحکام و طول عمر لوله‌های گالوانیزه می‌شود.
می‌توان گفت سطح براق و یکنواخت لوله‌های گالوانیزه سرد به شدت، نسبت به خراش و ضربه حساس است. این نوع لوله معمولا در صنایع خودروسازی، قطعه‌سازی، پیچ و مهره و غیره کاربرد دارد. لوله‌های گالوانیزه گرم در دمای بالا تولید می‌شوند، به این ترتیب ذرات آهن و فلز روی با یکدیگر ترکیب شده و روی به درون فلز آن نفوذ می‌کند. به همین دلیل لوله گالوانیزه گرم قابلیت‌های بیشتری از خود نشان می‌دهد و نسبت به ضربه و خراش و در نتیجه نسبت به عمل اکسیداسیون مقاومت بسیار بیشتری دارد، هر چند لوله گالوانیزه گرم سطحی به یکنواختی و درخشندگی لوله گالوانیزه سرد ندارد. گالوانیزاسیون لوله‌های فولادی به روش گرم برای کاربری‌هایی مناسب است که لوله‌ها در فضای خارجی یا محیط باز قرار می‌گیرند. لوله‌های گالوانیزه بر اساس وزن نیز به سه نوع سبک، متوسط و سنگین دسته‌بندی می‌شوند. استفاده از هر کدام نیز با توجه به کاربری لوله مشخص می‌شود.
کاربرد لوله‌های گالوانیزه
لوله‌های گالوانیزه نیز مانند لوله مانیسمان بر حسب ویژگی‌هایی که برای آن‌ها تعریف شده است دارای کاربردهای متعددی هستند. این لوله‌ها از ورق‌های فولادی یکپارچه ساخته می‌شوند، به همین دلیل استحکام و مقاومت بسیار بالایی دارند. این لوله‌ها دارای عمری بیش از ۵۰ سال هستند و در نهایت نیز قابلیت بازیافت دارند. لوله‌های گالوانیزه از پرکاربردترین لوله‌های صنعتی هستند و بر حسب ویژگی‌هایی که دارند، می‌توان از آن‌ها در کاربری‌های مختلفی از جمله انتقال آب، گاز، سیستم‌های تهویه، ساخت تصفیه خانه‌ها و غیره استفاده کرد.
شباهت‌ها و تفاوت‌های لوله مانیسمان و لوله گالوانیزه
حال که با ویژگی‌های هر کدام از این لوله‌های صنعتی آشنا شدید، درک شباهت‌ها و تفاوت‌های بین این دو برایتان آسان‌تر خواهد بود. قبل از این که به بررسی تفاوت‌های این دو نوع لوله بپردازیم، به این نکته مهم توجه کنید، شرح تفاوت‌های لوله گالوانیزه و لوله مانیسمان صرفا به معنی برتری آن‌ها نسبت به یکدیگر نیست، بلکه تفاوت در ویژگی‌های هر کدام قابلیت‌های مختلفی به آن‌ها بخشیده و استفاده از این محصولات فولادی در بخش‌های متفاوت هر صنعت، نیاز صنایع مختلف را برطرف ساخته است. در ادامه این ویژگی‌ها را بیان می‌کنیم.
- بارزترین تفاوت این دو نوع لوله در فرآیند ساخت آن‌ها دیده می‌شود که پیش‌تر به شرح آن پرداختیم. لوله مانیسمان از شمش فولادی و لوله گالوانیزه از ورق‌های مسطح فولادی ساخته می‌شوند.
- این محصولات فولادی دارای تفاوت‌های ظاهری آشکاری نیز هستند. لوله‌های مانیسمان یکپارچه‌اند و هیچ نوع خال یا جوشی ندارند، در حالی که درز و محل درزگیری لوله‌های گالوانیزه قابل مشاهده است.
- هر دو نوع لوله دارای تنوع سایزی و ضخامتی هستند اما ضخامت لوله گالوانیزه به ضخامت ورق آن بستگی دارد و ضخامت لوله‌های مانیسمان با توجه به استانداردهای دیگری تعیین می‌شود. ضمن این که لوله‌های گالوانیزه قابلیت ساخت در سایزهای خیلی بزرگ را ندارند، چون جوش کاری و درزگیری چنین لوله‌هایی سخت است. از طرفی لوله‌های بزرگ برای انتقال سیالاتی با فشار بسیار بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند که در این شرایط لوله‌های فولادی مانیسمان قابلیت بهتری ارائه می‌دهند. در کل تنوع سایزی و ضخامتی لوله‌های مانیسمان بیشتر است.
- استحکام این لوله‌ها در آزمایش‌های کششی فشار کاری مشخص می‌شود. لوله‌های درزداری که جوشکاری شده‌اند، به دلیل پدیده تمرکز تنش، از ناحیه جوش آسیب‌پذیر می‌باشند. بنابراین مقاومت لوله مانیسمان بیشتر است.
- اگر مقاومت این دو لوله را از لحاظ شدت خوردگی بررسی کنیم، باید به ترکیبات آلیاژی آن‌ها توجه کنیم. در لوله‌های درزدار گالوانیزه لبه‌های ورق فولادی با جوشکاری به یکدیگر می‌چسبند. طبیعی است که جوشکاری با حرارت همکار است. حتی اگر ورق‌های فولادی مقاومت قابل قبولی نسبت به خوردگی داشته باشند، حرارت ناشی از جوشکاری در اطراف ناحیه جوش در خواص ترکیبات آلیاژی این لوله‌ها اختلال و نقص ایجاد می‌کند. این ویژگی سبب کاهش مقاومت لوله درزدار در محل جوش آن می‌شود. در صورتی که لوله مانیسمان به دلیل یکپارچگی قابلیت تحمل فشار و دما به میزان بالا را دارد. به همین خاطر بیشتر در پروژه‌های حساس مانند انتقال بخار با دمای بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- یکی از مهم‌ترین فاکتورها در بررسی ویژگی‌های مشترک یا تفاوت‌های بستن لوله درزدار و بدون درز، قیمت آن‌ها است. قیمت لوله‌های درزدار به قیمت جهانی ورق فولادی نورد سرد و گرم مشخص می‌شود و معمولا به صورت کیلویی به فروش می‌رسد. قیمت لوله‌های بدون درز نیز با توجه به قیمت جهانی فولاد به کار رفته در آن‌ها بستگی دارد اما در کل لوله‌های بدون درز به دلیل شکل ظاهری، استحکام و مقاومتی که دارند، از قیمت بالاتری نسبت به لوله‌های گالوانیزه برخوردارند.
- با وجود تمام تفاوت‌هایی که این دو نوع لوله با یکدیگر دارد، در نهایت ترکیب اصلی پایه سازنده آن‌ها فولاد است. به همین دلیل ویژگی‌های مشترک بسیاری می‌توان بین آن‌ها یافت.
آهن کیان مرجع تخصصی فروش آهن آلات
برای این که بتوانید به بهره‌وری درستی در صنایع مختلف برسید، باید در انتخاب و تهیه تجهیزات مورد نیاز تخصص و دانش کافی داشته باشید. در غیر این صورت ممکن است خسارت‌های جبران‌ناپذیری به بار آید. پیش‌تر نیز گفتیم که ویژگی‌های لوله بدون درز به معنی برتری آن بر محصول دیگر نیست. مسئله این است که هنگام انتخاب لوله‌های فلزی فولادی باید نوع کاربری خود را در نظر بگیرید. اگر در این کار تخصص کافی ندارید، بهتر است از یک مرجع تخصصی خرید خود را انجام دهید. آهن کیان به عنوان مرجع تخصصی فروش آهن آلات و فلزات خدمات ارزنده‌ای در این حوزه ارائه می‌دهد. ضمن این که محصولات این مرجع فروش از ثبات قیمت بیشتری برخوردار است. برای تهیه انواع لوله مانیسمان و درزدار در اندازه‌ها، ضخامت‌ها و رده‌های مختلف از طریق لینک زیر وارد سایت آهن کیان شوید.
http://ahankian.com