مقایسه حجم سرمایه گذاری خطرپذیر در ایران با کشورهای منطقه و جهان

تازه ترین گزارش جامعه سرمایه خطرپذیر از 1400 نشان می دهد که مجموع قراردادهای سرمایه گذاری جسورانه در ایران حدود 2214 میلیارد تومان است که قیمت فعلی دلار است. معادل 63 میلیون دلار او هست. بر اساس این گزارش، حدود 1500 میلیارد تومان به صورت مستقیم در استارتاپ ها و شرکت های فناور سرمایه گذاری شده است که معادل دلاری این رقم حدودا 43 میلیون دلار این اعدادی خواهند بود که در نگاه اول برای یک اکوسیستم استارتاپی خیلی بزرگ به نظر نمی رسند، بنابراین با مقایسه آن با سایر کشورهای جهان، می توانید دید بهتری نسبت به آن داشته باشید.

همانطور که در گزارش انجمن سرمایه گذاری مخاطره آمیز آمده است، در سال گذشته 310 قرارداد سرمایه گذاری ریسک منعقد شده است، بنابراین میانگین مبلغ هر قرارداد حدود 7 میلیارد تومان است. معادل 200 هزار تومان او هست.

اگرچه تعداد کل سرمایه گذاری ها نسبت به سال 2019 سه برابر شده است، اما با توجه به نرخ دلار در کشور و تورم فعلی، اعداد قابل توجهی به نظر نمی رسد. از سوی دیگر، بر اساس گزارش انجمن، 42 درصد از قراردادهای سرمایه گذاری خطرپذیر برای سال 1400 کمتر از یک میلیارد تومان است. اما وضعیت سایر کشورها در زمینه سرمایه گذاری چگونه است؟

سرمایه گذاری 1.5 میلیارد دلاری در ترکیه

ترکیه کشوری مشابه ایران است که اکوسیستم استارتاپی آن نیز زیر ذره بین فعالان داخلی است. بنابراین بد نیست وضعیت سرمایه گذاری خطرپذیر در این شرکت را بررسی کنید.

Startups.watch که در زمینه جمع آوری و تحلیل داده ها فعالیت می کند، گزارشی از سرمایه گذاری در اکوسیستم استارتاپی در ترکیه منتشر کرد و آن را با کشورهای دیگر مقایسه کرد. همانطور که در گزارش این شرکت در سال 2021 به طور کلی ذکر شده است 1.5 میلیارد دلار سرمایه گذاری در این کشور انجام شد. این رقم در مقایسه با سال 2020 تقریباً 10 برابر شده است.

در این گزارش همچنین برای سرمایه گذاری خطرپذیر 131 میلیارد دلار در چین و 42 میلیارد دلار در هند ذکر شده.

میلیاردها دلار سرمایه گذاری در آمریکا

آمار Statista نشان می دهد که سرمایه گذاری های سرمایه گذاری خطرپذیر در ایالات متحده در سال 2021 به 332 میلیارد دلار رسیده است. این رقم نسبت به سال 2020 رشد دو برابری داشته است.

قابل ذکر است که در سال 2021، تعداد معاملات سرمایه گذاری خطرپذیر در آمریکا به حدود 15855 معامله رسید. این رقم در مقایسه با 310 قرارداد سرمایه گذاری خطرپذیر ایران در سال گذشته، حرف های زیادی برای گفتن دارد.

سرمایه گذاری خطرپذیر در خاورمیانه و شمال آفریقا

مجموع سرمایه گذاری در این پروژه توسط انجمن سرمایه گذاری خطرپذیر ایران 63 میلیون دلار گزارش شده است. این رقم به هیچ وجه با سرمایه گذاری ریسک 332 میلیارد دلار، 131 میلیارد دلار برای چین، 42 میلیارد دلار برای هند و 1.5 میلیارد دلار برای ترکیه قابل مقایسه نیست.

ارقام اعلام شده در گزارش Startups.watch نشان می دهد که وضعیت ایران حتی در میان کشورهای خاورمیانه نیز غیرقابل قبول است. امارات متحده عربی که همزمان با اعتراضات به طرح حفاظتی در ایران، حضور استارت آپ ها و فعالان فناوری ایرانی را در کشور خود تسهیل کرده است، در سال 2021 1.3 میلیارد دلار سرمایه گذاری کرده است.

عربستان سعودی با 558 میلیون دلار، بحرین با 111 میلیون دلار و حتی اردن با 78 میلیون دلار سرمایه گذاری خطرپذیر بیشتری نسبت به ایران در سال 2021 داشته اند.

البته رقم دلاری برای سرمایه گذاری در پروژه های ایرانی که توسط انجمن سرمایه گذاری مخاطره آمیز گزارش شده است بیشتر از کشوری مانند مراکش است.

به نظر می‌رسد تحریم‌های چند سال گذشته و عدم ورود سرمایه‌های تازه به کشور، اکوسیستم استارت‌آپی را با مشکل جدی مواجه کرده است. هر چه سرمایه گذاری در این زمینه کمتر باشد، رشد این شرکت ها و تولد استارت آپ هایی که می توانند زندگی مردم را آسان تر کنند، دشوارتر می شود.

مشکلات عرضه اولیه استارت آپ ها در بورس از دیگر مشکلاتی است که مانع از سرمایه گذاری های جدید در این حوزه می شود. واقعیت این است که معرفی استارت آپ ها به بورس به معنای افزایش جذابیت VC های ورودی به اکوسیستم استارتاپی کشور است، زیرا سودآوری VC ها به فرآیند خروج بستگی دارد. تا زمانی که مشکل خروج حل نشود، هیچ کس پول خود را در استارت آپ ها قفل نمی کند.